İşletmelerde güvenli ve verimli bir şekilde çalışmayı sağlamak için kaldırma ve iletme ekipmanları, büyük bir öneme sahiptir. Vinçler, forkliftler, caraskallar, yük asansörleri, transpaletler, platformlar, iskeleler ve sapanlar gibi ekipmanlar, bu kategoriye dahil olan önemli araçlardır. Ancak, bu ekipmanların kullanımı sırasında yaşanan hatalar nedeniyle her yıl birçok iş kazası ve ölüm meydana gelmektedir. Özellikle vinç halatlarının kopması, kule ve mobil vinçlerin devrilmesi, iskelelerin çökmesi gibi tehlikeler, büyük riskler oluşturur.
Kaldırma ve İletme Ekipmanlarında Kazaların Nedenleri
Kaldırma ve iletme ekipmanlarında meydana gelen kazaların başlıca nedenleri arasında yanlış kullanım, düzenli bakımların yapılmaması, aşırı yükleme, emniyet sistemlerinin yetersizliği, aşınma ve yıpranmanın zamanında fark edilmemesi gibi faktörler bulunmaktadır. Ayrıca, kapasite fazlası kaldırma, yük sınırlayıcıların çalışmaması ve emniyet sınır kesici sistemlerinin devre dışı olması da önemli kazalara yol açabilir.
Periyodik Kontrollerin Önemi
Bu tür tehlikelerin önlenebilmesi için kaldırma ve iletme ekipmanlarının periyodik kontrolleri yapılmalıdır. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne göre, bu ekipmanların periyodik kontrolleri zorunludur ve belirli aralıklarla yapılmalıdır. Genellikle bu kontroller en geç yılda bir kez gerçekleştirilmelidir. Ancak, iskele gibi ekipmanlar için bu süre daha kısa olup, en geç 6 ayda bir kontrol edilmelidir.
Kaldırma ve İletme Ekipmanlarının Periyodik Kontrollerini Kimler Yapabilir?
Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler arasında makina mühendisleri, makina teknikerleri, makina ve metal bölümü mezunu teknik öğretmenler ile yüksek teknikerler yer alır. İskele ekipmanlarının periyodik kontrolleri ise, yukarıda belirtilen uzmanlıkların yanı sıra, inşaat mühendisleri, mimarlık bölümü mezunları, gemi yapım işlerinde ise gemi inşa mühendisleri tarafından yapılabilmektedir. Bu kişiler, periyodik kontrolleri gerçekleştirebilmek için, ilgili standartlar ve kriterler hakkında detaylı bilgiye sahip olmalıdır.
Periyodik Kontrol Süreci
Kaldırma ve iletme ekipmanlarının periyodik kontrolleri özel bir uzmanlık gerektirir. Kontrollerde, öncelikle ekipmanların belge ve görsel denetimleri yapılır. Ardından, ekipmanların işlevsel testleri gerçekleştirilir. Testlerin ardından, ekipmanın ilgili standartlara uygunluğu değerlendirilir. Örneğin, vinçler üzerinde yapılan testlerde, kapasitenin 1,25 katı ile statik testler, 1,1 katı ile dinamik testler yapılır. Ayrıca, ekipmanların aşırı yük sistemleri, emniyet frenleri gibi güvenlik önlemleri de kontrol edilir.
Periyodik kontrollerde, kalibrasyonlu ölçü aletleri kullanılarak, ekipmanların doğru şekilde test edilmesi sağlanır. Bu, ekipmanın performansını doğru bir şekilde ölçmek ve güvenli çalışmasını sağlamak adına büyük önem taşır.
Kaldırma ve iletme ekipmanlarının periyodik kontrolleri, hem iş güvenliği hem de verimlilik açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu ekipmanların düzenli aralıklarla kontrol edilmesi, olası kazaların önüne geçilmesi ve güvenli çalışma ortamlarının sağlanması için gereklidir. Ayrıca, kontrollerin uzman kişiler tarafından ve ulusal/uluslararası standartlara uygun olarak yapılması, ekipmanların güvenli ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlayacaktır.
