Patlamadan korunma, işyerlerinde yanıcı gaz, buhar, sis ve tozların atmosferle etkileşerek patlayıcı ortamlar oluşturmasının engellenmesi için alınması gereken önlemleri ifade eder. Bu tür ortamlar, işyerlerinde ciddi güvenlik riskleri oluşturabilir ve çalışanların sağlığını tehdit edebilir. Patlamadan korunma önlemleri, işverenlerin yasal sorumlulukları kapsamında yer alır.
Patlamadan Korunma ve İşveren Sorumlulukları
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre işverenler, çalışanlarının güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. İşyerinde potansiyel tehlikeler belirlenmeli, gerekli güvenlik tedbirleri alınmalı ve çalışanlara uygun eğitim verilmelidir. Ayrıca, işyerindeki olası acil durumlar önceden tespit edilip, bu durumların olumsuz etkilerini azaltmaya yönelik tedbirler alınmalıdır.
Patlayıcı Ortamların Tehlikeleri ve Yönetmelikler
2013 yılında yayımlanan “Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik”, işverenlere patlamaların önlenmesi ve patlayıcı ortamların güvenli bir şekilde yönetilmesi için belirli sorumluluklar yükler. Bu önlemler şu temel ilkeler üzerine kuruludur:
- Patlayıcı ortam oluşumunun önlenmesi,
- Patlayıcı ortam oluşumu kaçınılmazsa, ortamın tutuşmasının engellenmesi,
- Patlama etkilerinin çalışanlar ve çevre üzerinde oluşturacağı zararın en aza indirilmesi.
Patlamadan Korunma Dokümanı
Patlamadan Korunma Dokümanı, işyerindeki patlayıcı ortam risklerinin değerlendirilmesini ve alınacak güvenlik önlemlerini içermelidir. Bu doküman, aşağıdaki unsurları kapsamalıdır:
- Patlama riskinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi,
- Tehlikeli bölgelerin sınıflandırılması,
- Çalışanların korunması için gerekli ekipman ve güvenlik sistemlerinin belirlenmesi,
- Kullanılan ekipmanın yasal gerekliliklere uygunluğu,
- İşyerinde patlayıcı ortamların oluşabileceği alanların tespiti.
Patlamadan Korunma Süreci: Risk Değerlendirmesi ve Önlemler
Patlamadan korunma süreci aşağıdaki adımlarla uygulanır:
- Risk değerlendirmesi yapılır.
- Patlayıcı ortam oluşabilecek bölgeler tespit edilir.
- Kullanılan kimyasallar ve elektrikli ekipmanlar belirlenir.
- Malzeme Güvenlik Bilgi Formları (MSDS) incelenerek, yanıcı kimyasalların özellikleri analiz edilir.
- Yanıcı kimyasalların hesaplamaları TS EN 60079 standardına uygun olarak yapılır.
- Alınması gereken güvenlik önlemleri belirlenir.
- Rapor hazırlanarak, patlama riski taşıyan alanlar ve alınacak tedbirler yazılı olarak belirlenir.
Bu süreç, işyerlerinde patlayıcı ortamların güvenli bir şekilde yönetilmesini sağlayarak, çalışanların güvenliğini korur. Patlamadan korunma dokümanının hazırlanması, işverenlerin hem yasal yükümlülüklerini yerine getirmeleri hem de işyerinde güvenliği sağlamaları açısından kritik öneme sahiptir.
